As e os representantes do XIII Consello de Comunidades Galegas, reunidos en Laias, Ourense, analizaron o papel dos galegos e galegas do exterior e a súa colaboración coa Xunta de Galicia nos eidos cultural, social, de galeguidade e do retorno. O retorno converteuse no centro deste encontro, confirmando así este órgano o labor que a Xunta está a realizar en prol do mesmo a través de novas medidas e iniciativas que a converten nunha comunidade autónoma pioneira.  

Os relatorios permitiron analizar en profundidade a situación actual da colectividade así como os eidos nos que se debe impulsar unha maior colaboración entre Administración e centros do exterior.

No eido do retorno, as conclusións ás que chegou o Consello céntranse na creación dunha rede sólida para os retornados e retornadas dende os propios países de orixe, tanto a través das propias delegacións da Xunta en Arxentina e Uruguai como das entidades colaboradoras do resto de países e, xa de xeito telemático, coa Oficina Integral de Asesoramento e Seguimento ao Retorno, de cara a que sexa máis sinxela a súa integración na sociedade galega. Por outra banda, tamén instaron ás institucións do Goberno do Estado a que facilite adaptar a lexislación para superar os atrancos que se atopan as familias retornadas tanto en canto a permisos de traballo, baixas consulares ou homologación de títulos, entre outros.

Apostar polo futuro das entidades
No eido da galeguidade, o órgano aposta por potenciar o traballo conxunto das entidades para garantir o seu futuro, reforzando os vínculos coas novas xeracións nadas no exterior, e abrindo unha reflexión conxunta entre entidades e Administración para seguir o ritmo de cambio da sociedade e da nova realidade asociativa. 

En opinión do XIII Consello de Comunidades Galegas, é esencial promover a unión permanente entre as entidades galegas, apostando ademais por atraer ás e aos máis novos ás entidades, garantindo así a súa continuidade.

En canto á cultura, as conclusións destacan a necesidade de aumentar os esforzos na preservación do legado documental e da memoria histórica da emigración, así como apostar polas TICs  para que Galicia estea á vangarda no emprego da lingua galega no mundo dixital, permitindo, deste xeito, achegala a todas e todos os galegos do mundo, e continuar a dar relevancia ao feito migratorio galego e á súa aportación de modernidade na nosa historia. Deste xeito, aportando unha variedade de recursos lingüísticos e ferramentas dixitais poderase manter o uso da nosa lingua entre as e os descendentes da colectividade, achegándoa de xeito máis atractivo aos máis novos e novas. 

Finalmente, no eido social, fixeron fincapé no compromiso conxunto de Administración e entidades para a achega e auxilio das galegas e galegos máis desamparados, especialmente na vellez, e particularmente nos países de América que sofren unha maior crise social. Tamén se considera acaído seguir reforzando os programas que permiten ás e aos maiores de orixe galega ter un contacto máis habitual e sinxelo coa terra.