Glosario comezando con A
- AA.PP.
-
Siglas de Administracións Públicas.
- Aboamento
-
Acción ou efecto de aboar, pagar.
- Aboar
-
Pagar ou satisfacer unha cantidade de diñeiro.
- Abolir
-
Derogar. Deixar sen vixencia unha lei ou precepto.
- Abrogar
-
Abolir, deixar sen efecto unha disposición legal.
- Absolución
-
Acción e efecto de absolver.
- Abstención
-
É a obriga que ten un xuíz, maxistrado ou funcionario pola súa propia iniciativa de inhibirse no coñecemento dun litixio por entender que carece de imparcialidade para xulgar.
- Accesión
-
1. Agregación dunha cousa a outra. 2. Dereito que corresponde ao dono dunha cousa sobre o que esta produza ou se lle incorpore natural ou artificialmente.
- Acceso á Universidade para maiores de 25
-
Os maiores de 25 anos de idade que non estean en posesión do título de bacharelato ou equivalente poderán ingresar directamente na universidade, mediante a superación dunha proba de acceso que se regula no Real Decreto 743/2003, do 20 de xuño.
- Acción
-
1. En sentido procesal, dereito a acudir a un xuíz ou tribunal recabando del a tutela dun dereito ou dun interese. 2. Facultad derivada dun dereito subxectivo para facer valer en xuízo o contido daquel. 3. Cada unha das partes alícuotas en que se divide o capital dunha sociedade anónima. 4. Título ou anotación contable que acredita e representa o valor de cada unha daquelas partes.
- Achegar
-
1. Contribuír cunha cantidade para sufragar gastos. 2. Presentar un documento xunto con outros.
- Acredor
-
Suxeito activo dunha obriga. O que ten dereito a pedir o cumprimento dunha obriga.
- Acta
-
1. Relación escrita do sucedido, tratado ou acordado nunha xunta ou reunión. 2. Documento en que constan oficialmente as calificacións finais do alumnado nunha convocatoria e materia concreta. Asínase polo profesor da materia e polo secretario do centro e arquívase en Secretaría.
- Actividade económica
-
Calquera actividade de carácter empresarial, profesional ou artístico, sempre que supoña a ordenación por conta propia de factores de produción, materiais e humanos, ou dun de ambos os dous, con motivo de intervir na produción ou distribución de bens e servizos.
- Acto administrativo
-
Manifestación de vontade por medio da cal os órganos administrativos realizan as súas funcións creando, modificando ou extinguindo dereitos ou obrigas.
- Acto presunto
-
Acto administrativo xurdido en virtude do mecanismo do silencio administrativo.
- Acto xurídico documentado
-
Feito impoñible sometido a tributación polo imposto sobre transmisións patrimoniais. Trátase dun gravame documental cuxo obxecto está constituído precisamente polo documento, en canto constitúe o soporte material dun acto ou negocio xurídico formalizado no territorio español ou ben formalizados no estranxeiro, pero con efectos en España. Aplícase este gravame a tres tipos de documentos: documentos notariais (escrituras, actas e testemuños), documentos mercantís (bonos, obrigas, pagarés...) e documentos administrativos (títulos nobiliarios...)
- Administración pública
-
Organización ordeada á xestión dos servizos e á execución das leis nunha esfera política determinada, con independencia do poder lexislativo e do poder xudicial.
- Afectación
-
Acto formal polo que un ben de titularidade pública se integra no demanio en virtude do seu destino e das correspondentes previsións legais.
- Alcalde
-
Presidente do concello dun pobo ou termo municipal, encargado de executar os seus acordos, ditar bandos para a orde, salubridade e limpeza da poboación, e coidar de todo o relativo á Policía urbana. É ademais, no seu grao xerárquico, delegado do Goberno na orde administrativa.
- Alleamento
-
Transferencia a outra persoa da propiedade ou outro dereito sobre algo.
- Allear
-
Transferir a outra persoa a propiedade ou outro dereito sobre algo.
- Alugar
-
Dar ou tomar algunha cousa para facer uso dela, por un tempo e prezo determinados.
- Alugueiro
-
1. Acción e efecto de alugar, arrendamento. 2. Cantidade que se paga por alugar algo.
- Alínea
-
Cada unha das subdivisións dun artigo dunha lei, dun decreto ou doutra disposición.
- Amoestar
-
1. Facer presente algo para que se considere, procure ou evite. 2. Advertir, previr, reprender.
- Amortización
-
Depreciación efectiva sofrida polos distintos elementos do inmobilizado material e inmaterial, como consecuencia do seu funcionamento, emprego, desfrute ou obsolescencia.
- Apelido
-
Nome de familia con que se distinguen as persoas.
- Aprazamento do pagamento
-
Pospor o pagamento dunha débeda. Cando a situación económico-financeira da persoa que debe lle impida transitoriamente facer fronte ao pagamento da débeda a tempo, a Administración Tributaria pode aprazar ou fraccionar o pagamento. No aprazamento, o pagamento posponse no tempo, debendo integrarse dunha soa vez ao vencer o prazo concedido. No fraccionamento, o pagamento repártese en varios vencementos.
- Aprazar
-
Fixar unha nova data para un acontecemento. Adiar, pospoñer.
- Arquivo
-
1. Conxunto ordeado de documentos que unha persoa, unha sociedade, unha institución, etc., producen no exercicio das súas funcións ou actividades. 2. Lugar onde se custodian un ou varios arquivos.
- Artigo
-
Cada unha das disposicións numeradas dun tratado, dunha lei, dun regulamento, etc.
- Asemblea
-
Órgano político constituído por numerosas persoas que asumen total ou parcialmente o poder lexislativo.
- Asistencia sanitaria
-
Actividade que ten por obxecto a prestación dos servizos médicos e farmacéuticos destinados a conservar ou restablecer a saúde dos beneficiarios da Seguridade Social, así como a súa aptitude para o traballo. As continxencias cubertas son a enfermidade común ou profesional, o accidente, laboral ou non, e o embarazo, parto e puerperio.
- Asociacionismo
-
Movemento social partidario de crear asociacións cívicas, políticas, culturais, etc.
- Asociación
-
Conxunto dos asociados para un mesmo fin e, de ser o caso, persoa xurídica por eles formada. O recoñecemento gubernamental da asociación non pode ser denegado cando teña fins determinados e lícitos, debendo inscribirse nun rexistro para os únicos efectos de publicidade. As asociacións declaradas de utilidade pública gozan dun réxime fiscal privilexiado en canto que perseguen fins de interese xeral.
- Atribución
-
Cada unha das facultades ou poderes que corresponden a cada parte dunha organización pública ou privada segundo as normas que as ordeen.
- Audiencia provincial
-
Tribunal con xurisdición nunha provincia de España. Ten a súa sede na capital da provincia, aínda que poden crearse seccións da mesma fóra da capital.
- Autoliquidación
-
Modalidade de declaración tributaria que contén a manifestación ou o recoñecemento da realización do feito impoñible, os datos indispensables para que a Administración liquide un tributo e os elementos de cuantificación da débeda e o sinalamento do importe da mesma.
- Autónomo
-
Persoa, empresario, profesional ou artista, que realiza a ordenación por conta propia dos medios de produción e de recursos humanos, co gallo de intervir na produción ou distribución de bens ou servizos, que en canto titular dunha actividade económica está obrigado a darse de alta no réxime correspondente da Seguridade Social ou nun dos réximes alternativos da mesma.
- Aval bancario
-
Sinatura que se pon ao pé dunha letra ou outro documento de crédito, para responder do seu pagamento en caso de non realizalo a persoa principalmente obrigada a el. O aval outorgado por unha entidade de crédito ou sociedade de garantía recíproca esíxese fundamentalmente cando se solicita a suspensión da execución de calquera acto administrativo, sendo preferido este tipo de garantía sobre outras que se poidan constituír.
- Avaliación
-
Acción e efecto de avaliar.
- Avaliar
-
Estimar, apreciar, calcular o valor de algo.
- Avogado
-
Licenciado ou doutor en dereito que exerce profesionalmente a dirección e defensa das partes en toda clase de procesos ou o asesoramento e consello xurídico.
- Axencia Estatal de Administración Tributaria AEAT
-
Entidade de Dereito público, con personalidade xurídica e patrimonio propios que actúa con autonomía de xestión e plena capacidade xurídica, pública e privada, no cumprimento dos seus fins. Réxese polo disposto no artigo 103 da Lei 31/1990, do 27 de decembro, de Orzamentos Xerais do Estado para 1991, o seu estatuto orgánico e demais normativa específica. Está adscrita ao Ministerio de Facenda a través da Secretaría de Estado de Facenda.
- Axuda
-
Disposición gratuíta de fondos públicos realizada a favor de persoas ou entidades públicas por razón do estado, situación ou feito en que se atope.
- Axuda de custo
-
Estipendio que se dá a quen executa algunhas comisións ou encargos por cada día que se ocupan neles, ou polo tempo que empregan en realizalos.
- Axuda específica
-
A que se concede a un beneficiario singular por razón de interese social ou humanitario sen que promova unha convocatoria para iso.
- Axuda xenérica
-
A consignada nos estados de gasto na Lei de Orzamentos para unha pluralidade de beneficiarios ou para unha finalidade sen especificación dos beneficiarios. Concédense tras a convocatoria pública.